De meeste soorten houtig kleinfruit en druiven kunnen vermeerderd worden door stekken. In de winter of in het vroege voorjaar is het snoeihout van houtig kleinfruit geschikt om winterstekken of twijgstekken te maken. Houtachtige bessenstruiken zijn van december tot februari gemakkelijk vermeerderen door winterstekken of twijgstekken. De winterstekken worden tijdelijk ingekuild in openlucht en worden in maart in volle grond uitgeplant. Scheutstekken of zomerstekken worden tijdens de groeiperiode afgenomen en meestal in speciale stekgrond gestoken bij een hoge luchtvochtigheid en optimale temperatuur.
Waarom een stekkalender?
- Voor de beginnende fruitliefhebber is het vaak raden naar wat hij in een bepaalde maand zou kunnen stekken en wanneer er dan geoogst kan worden.
- Hieronder een stekkalender die de meeste fruitsoorten omvat.
- Deze vermeerderingskalender is maar een leidraad en hoef je niet volledig na te volgen, want ook het weer zal elk jaar anders zijn.
Stekkalender per maand
Klik op de afbeelding voor een vergrote weergave |
Stektabel per fruitsoort
Sommige fruitsoorten zijn niet of moeilijk te stekken maar worden vermeld met hun aanbevolen vermeerderingswijze. (Aanduiding met ////) Afhankelijk van de fruitsoort moet men 1 tot soms 5 jaar wachten vooraleer men vruchten of bessen kan oogsten. Frambozen en trosbessen geven het snelste bessen.
Fruitsoort (Nederlandse naam) | Fruitsoort (Wetenschappelijke naam) | Stekperiode | Oogsttijd | |
Aardbeiboom | Arbutus unedo | Augustus. November-februari. |
Scheutstek onder glas met groeistof. Oogstek. Ook door zaaien en afleggen. | |
Aardbeien | Fragaria x ananassa | Juni-juli | Na 1 jaar | Ook met uitlopers. |
Appelonderstammen | Malus domestica ‘M9’, ‘M26’, ‘MM106’, … | November-december. | ///// | Te gebruiken als onderstam. Afleggen en scheuren. Groeistof: Rhizopon A 50mg of Rhizopon AA 50 mg. |
Blauwe bes | Vaccinium corymbosum | Juni-juli Februari |
Na 4 jaar | Scheutstek, winterstek, scheuren, afleggen en wortelopslag. |
Boomtomaat, tamarillo | Cyphomandra betaceae | juli-augustus | Na 2-3 jaar | Zomerstek en zaaien |
Braambes | Rubus fruticosus | Juli-augustus (sept.) | Na 2 jaar | Zomerstekken onder glas, afleggen van scheuttoppen, wortelopslag, wortelstekken en scheuren. |
Cranberry | Vaccinium macrocarpon | Juli-augustus | Na 4 jaar | Winterstek, scheuren en afleggen. |
Driebladige, wilde citroen | Poncirus trifoliata | augustus | Na 2 jaar | Zomerstek, zaaien, enten. |
Druif | Vitis vinifera | December-februari
Maart-juni |
Na ca 3-4 jaar. | Winterstek, oogstek, golvend afleggen en enten. Ook éénoogstek en lidstek in potten onder glas (kas) bij 15-20°C. Ook stekenten onder glas. |
Druifonderstammen | Vitis vinifera ‘5BB’, ‘SO4’, … | December-maart | //// | Te gebruiken als onderstam; stenten of stekenten met tafel- ofwel wijndruiven. |
Framboos | Rubus idaeus | November-december | Na 1-2 jaar | Winterstek. Wortelstekken, scheuren, wortelopslag. |
Gele kornoelje | Cornus mas | Augustus November |
Na ca 4 jaar | Zomerstekken, winterstekken en zaaien en stekken. (Ook afleggen) |
Hazelnoot | Corylus avellana | /////// | Na ca 4 jaar | Afleggen, aanaarden, wortelopslag, enten en oculeren. |
Japanse rozijnenboom | Hovenia dulcis | Juli – augustus of oktober – november | Stekken, zaaien en enten. | |
Japanse wijnbes | Rubus phoenicolasius | Juli-september | Na 2 jaar | Zomerstekken onder glas, topafleggers, wortelopslag, wortelstekken en scheuren. |
Jostabes, jostaberry | Ribes ‘Jostaberry’ | November-maart | Na 2 -3 jaar | Gewone stek en hielstek. |
Kersonderstam | Prunus avium ‘Colt’ | Oktober-december | ///// | Te gebruiken als onderstam voor zoete- en zure kersen. |
Kiwi | Actinidia deliciosa |
Juli-augustus Oktober-november |
Na 4-6 jaar | Herfst-, winter- en zomerstek. Enten op zaailingen. Afleggen. Stekpoeder: Rhizopon AA1%. |
Kiwibes, kiwiberry | Actinidia arguta |
Juli-augustus Oktober-november |
Na 2-6 jaar | Herfst- & winterstek, zomerstek en ook zaaien. Stekpoeder: Rhizopon AA 1% ‘Ken’s Red’ stekt het gemakkelijkste. |
Krentenboompje | Amelanchier lamarckii | Mei-juni | Na 2-4 jaar | Scheutstekken. Ook te zaaien en enkelvoudig afleggen. |
Kruisbes, stekelbes | Ribes uva-crispa | September-november (dec.) | Na 2 jaar | Herfststekken met hiel of kruk, afleggen, enten en stekenten. |
Kweepeer | Cydonia oblonga | Oktober-november (dec.) | Na ca 5 jaar | Herfststekken met hiel, afleggen, enten, wortelopslag |
Mirabelpruim | Prunus domestica insititia ‘Mirabel’ | Oktober-november (dec.) | Na ca 3-4 jaar | Herfststekken met hiel, afleggen, enten, wortelopslag |
Mispel | Mespilus germanica | /////// | Na ca 5 jaar | Afleggen, enten |
Moerbei | Morus alba, Morus nigra | November-december Juni |
Na 2-5 jaar | Winterstek van meerjarig hout in pot onder glas; afleggen, enten Zomerstek. (Rhizopon AA2%) |
Passievrucht, passiebloem | Passieflora edulis | April ofwel augustus-september | Na ca 2 jaar | Zomerstek. Soms ook door wortelstek en zaaien. |
Perzik en nectarine | Prunus persica | /////// | Na 2-4 jaar | Zaaien. Enten en oculeren op zaailingen of op pruimonderstammen. |
Pruimen | Prunus domestica | ///// | Na 3-5 jaar | Enten en oculeren |
Pruimonderstam en perzikonderstam | Prunus domestica insititia ‘Saint Julien A’, ‘Brompton’ en ‘Myrobolaan’ | Oktober-december | /////// | Herfststekken met hiel, afleggen en wortelopslag. Te gebruiken als onderstam. |
Rode- en witte trosbes, aalbes | Ribes rubrum | November- maart | Na 1-2 jaar | Gewone stek, hielstek. Ook aanaarden, afleggen en scheuren. Ook stekenten. |
Schaarbeekse Kriek (dwergkriek) | Prunus cerasus ‘Schaarbeekse Kriek’ | ///// | Aanaarden en afleggen. | |
Sierkwee, dwergkwee | Chaenomeles | Juni-juli Februari |
Na 1-2 jaar | Zomerstek , winterstek en wortelstek. Veredelen op kwee. |
Tamme kastanje | Castanea sativa | ///// | Na ca 5 jaar | Afleggen en enten op zaailingen. |
Tomaten | Lycopersicon esculentum | mei-juni | Na 1-2 maand | Ook zaaien en enten op ziektetolerante onderstammen. |
Vlierbes, zwarte vlier | Sambucus nigra | Januari-februari | Na ca 2 jaar | Gewone- en hielstek; scheuren en enten. |
Vossenbes | Vaccinium vitis-idaea | juni-juli | Na ca 4 jaar | Wortelstek, winterstek. Zuivere turf gebruiken. |
Vijg | Ficus carica | Mei-augustus November-maart |
Na 2-4 jaar. | Zomerstek. Herfst- of winterstek van meerjarig hout in pot onder glas; afleggen. |
Witte trosbes, witte aalbes | Ribes rubrum | November- maart | Na 1-2 jaar | Gewone stek, hielstek. Ook aanaarden, afleggen en scheuren. |
Worcesterbes | Ribes ‘Worcesterberry’ | November-februari | Na 1-2 jaar | Gewone stek, hielstek. Ook aanaarden, afleggen en scheuren. |
Zwarte trosbes, zwarte aalbes (patersbessen) | Ribes nigrum | November-maart | Na 1-2 jaar | Gewone stek, hielstek. Ook aanaarden, afleggen en scheuren. |
Weersomstandigheden bij het stekken
- Probeer niet bij regen of tijdens vorst (overdag) te stekken. De snijwonden genezen dan moeilijker en er is meer gevaar op schimmelinfecties.
- Bij sommige stekmethoden is een hoge luchtvochtigheid en een gepaste temperatuur nodig.
- In de winter genomen winterstekken worden tijdelijk ingekuild ofwel in de koelcel bewaard.
De stekken worden afzonderlijk in volle grond uitgeplant tussen half maart en half april.
Het uitplanten kan best gebeuren als de grond niet te nat of te koud is.